کاردرمانی جسمی

کاردرمانی شاخه ای از علوم درمانی می باشد که به افراد در سنین که دچار مشکلات جسمی، شناختی، حسی و حرکتی هستند کمک می کند تا زندگی بهتری را تجربه کنند. کاردرمانی جسمی نیز شاخه ای از کاردرمانی می باشد که به طور ویژه بر روی مشکلات جسمی و کسانی که دچار آن شده اند تمرکز می کند. در کاردرمانی فرد متخصص با استفاده از تکنیک های مختلف سعی می کند تا مشکل جسمی شخص مراجعه کننده را برطرف کند. از این رو شخص می تواند زندگی را با کیفیت بیشتری تجربه کند.

کاردرمانی جسمی در همه سنین کاربرد دارد و افراد در هر سنی که هستند اگر دچار مشکل جسمی شدند می توانند با استفاده از تکنیک های کاردرمانی تا حد زیادی به حالت قبل خود بازگردند.

کاردرمانی جسمی در کودکان

کودکان در سنین حساسی قرار دارند و مراحل رشد را سپری می کنند. در این بین ممکن است که دچار مشکلاتی شوند و نیاز به کمک داشته باشند. گاهی اوقات مراحل رشد یک کودک دچار تاخیر می شود و ممکن است مشکلات جسمی مختلفی برایش پیش بیاید. بطور مثال بسیاری از کودکانی که دچار تاخیر در مراحل رشدی خود می شوند از اختلالات هماهنگی حرکتی رنج می برند که ناشی از رشد ناقص جسمی آن ها می باشد. در این مواقع علاوه بر دارو درمانی که سعی می شود سطح هورمون های مربوط به رشد متعادل شوند تا کودک رشد مناسبی داشته باشد، با استفاده از کاردرمانی جسمی نیز سعی می شود تا مشکلات به وجود آمده برطرف شوند.

برخی مواقع نیز کودک دچار بیماری هایی می شود که مستقیما بر روی جسم او تاثیر می گذارند. برخی از این بیماری ها عبارتند از:

• فلج ارب
• فلج بلز
• هیدروسفالی
• سندرم داون
• بیماری های متابولیکی
• هیپوتونی
• دیستفروفی عضلانی

در همه این بیماری ها جسم شخص مورد آسیب قرار می گیرد و نیاز است که با استفاده از تکنیک هایی به تقویت او بپردازیم. به طور مثال در بیماری هیپوتونی و دیستروفی عضلانی ماهیچه ها تحلیل می روند و نیاز است که با استفاده از تمرینات استقامتی و قدرتی به تقویت ماهیچه ها بپردازیم.

کاردرمانی جسمی در بزرگسالان

همانطور که گفتیم کاردرمانی جسمی در همه سنین کاربرد دارد. از این رو بزرگسالان نیز ممکن است نیاز به استفاده از خدمات کاردرمانی داشته باشند. تکنیک های کاردرمانی در افرادی که دچار سکته مغزی شده اند و یا بر اثر کهولت سن برخی از توانایی های خود را از دست داده اند بسیار موثر و کاربردی هستند.

به طور مثال شخصی که دچار سکته مغزی شده است ممکن است توانایی حرکت دادن برخی از اندام های خود را از دست داده باشد. و یا سالمندی را در نظر بگیرید که تصادف کرده است و دچار شکستگی شده است. این فرد نیز به علت سرعت پایین ترمیم بافتی نیازمند استفاده از خدمات کاردرمانی جسمی می باشد. در این مواقع کاردرمانگر ها به دنبال این هستند تا شخص را به شرایط قبلی خود بازگردانند. کاردرمانی در مشکلات مختلفی که برای افراد بزرگسال اتفاق می افتد موثر است. برخی از این مشکلات عبارتند از:

• سکته مغزی
• شکستگی ها و به خصوص شکستگی لگن
• مشکل زانو درد
• مشکل کمر درد
• درگیری عصب سیاتیک
• قطع عضو
• و …

در تمامی این موارد کاردرمانی راهکارهایی را برای زندگی بهتر ارائه می دهد.

هدف از کاردرمانی جسمی چیست؟

هدف اصلی از رشته کاردرمانی ارتقا کیفیت زندگی یک فرد و حفظ استقلال او می باشد. کاردرمانی جسمی نیز همین هدف را دنبال می کند. در واقع ما در کاردرمانی جسمی به دنبال این هستیم تا با بازگرداندن قدرت جسمی یک شخص، او را از کمک دیگران بی نیاز کنیم. زمانی که فردی از لحاظ جسمی آسیب می بیند، به طور مثال توانایی حرکت کردن را از دست می دهد، به شدت به دیگران وابسته می شود. او دیگر نمی تواند به راحتی جا به جا شود. حتی ممکن است توانایی استفاده از سرویس بهداشتی را از دست بدهد. حال در کاردرمانی جسمی فرد متخصص سعی می کند تا با استفاده از تکنیک هایی قدرت عضلات پای فرد آسیب دیده را برگرداند. از این رو زمانی که شخص توانست بر روی پای خود بایستند و جابه جا شود، می تواند بسیاری از نیازهای خودش را برطرف کند.

بنابراین تمامی تکنیک ها و راهکارهایی که در کاردرمانی استفاده می شوند به خاطر حفظ استقلال فرد می باشند.

در کاردرمانی جسمی چه خدماتی ارائه می شوند؟

خدمات مختلفی در کاردرمانی جسمی ارائه می شوند که همگی در راستای بهبود شرایط جسمی فرد می باشند. گاهی اوقات ممکن است رابطه مستقیمی بین تمرینات و تکنیک های کاردرمانی با شرایط جسمی مشخص نباشد، ولی باید بدانید که تمامی نکاتی که توسط کاردرمانگر به کار گرفته می شوند از لحاظ علمی تایید شده می باشند و در بهبود شرایط فرد تاثیر گذار هستند.

ارائه برنامه تمرینی ورزشی

تمرینات استقامتی و قدرتی

هدف از انجام دادن تمرینات ورزشی افزایش قدرت، استقامت و انعطاف پذیری ماهیچه های شخص می باشد. به طور مثال فرض کنید شخصی دچار مشکل دیسک کمر می باشد. بنابراین برنامه تمرینی ای که برای او طراحی می شود شامل حرکاتی هستند که عضلات میانی بدن او را تقویت کنند. با تقویت این عضلات فشار از روی مهره ها برداشته می شود و میزان درد شخص کاهش پیدا می کند. بنابراین می تواند بسیاری از کارها را که قبلا به خاطر درد نمی توانسته انجام دهد، حال به راحتی انجام دهد.

حرکات اصلاحی

قسمت دیگری از تمرینات ورزشی مربوط به حرکات اصلاحی می باشند. هدف از انجام دادن تمرینات اصلاحی، برطرف کردن مشکلات جسمی ای می باشد که به صورت آناتومیک در فرد وجود دارند. به طور مثال تصور کنید شخصی دچار مشکل کف پای صاف می باشد. اگر کف پای صاف این شخص اصلاح نشود، در آینده دچار مشکل کمردرد و زانودرد خواهد شد. بنابراین برنامه تمرینی این شخص علاوه بر اصلاح مشکل صافی کف پا، شامل تقویت عضلات درگیر در مفصل زانو و عضلات میانی تنه می شود.

اصلاح سبک زندگی

یکی از مهم ترین قسمت های علم کاردرمانی، اصلاح سبک زندگی مراجعه کننده می باشد. سبک زندگی بر روی بسیاری از مشکلات موثر است. یعنی اگر اصلاح سبک زندگی صورت پذیرد می توان تا حد زیادی از درد به وجود آمده جلوگیری کرد. به طور مثال در کسی که مشکل دیسک کمر دارد اگر اصول صحیح نشستن، راه رفتن و خوابیدن آموزش داده نشود می تواند منجر به افزایش درد شود. بنابراین کاردرمانگر با آموزش اصول صحیح نشستن( حفظ قوس کمر)، استفاده از بالش های اضافه در هنگام خواب و استفاده از کفش صحیح در هنگام پیاده روی به کاهش التهاب و درد مریض کمک می کند. در مشکلات دیگر نیز همین موضوع صادق است. بنابراین اصلاح سبک زندگی می تواند در مشکلات جسمی بسیار موثر باشد.

توصیه هایی جهت آماده سازی محل زندگی

بعد از به وجود آمدن یک مشکل یکی از بهترین کارهایی که می توان انجام داد این است که محل زندگی فرد را متناسب با مشکلش تغییر دهیم. از این رو شرایط برای او آسان تر خواهد شد. به طور مثال کسی که مشکل زانو درد دارد، بهتر است در جایی زندگی کند که حتما آسانسور داشته باشد. و یا اینکه اگر رانندگی می کند بهتر است از ماشین اتومات استفاده کند تا نیاز به کلاچ گیری مداوم نداشته باشد. یا کسی که مشکل دیسک کمر دارد، باید از پشتی های طبی بر روی صندلی محل کار و یا خانه اش استفاده بکند.

این توصیه ها پس از ارزیابی محل زندگی و محل کار توسط کاردرمانگر مشخص می شوند. بنابراین یکی از مهمترین ویژگی های یک کاردرمانگر جسمی این است که بتواند به خوبی شرایط زندگی مراجعه کننده را ارزیابی کند.

جمع بندی

همانطور که گفتیم، هدف از کاردرمانی جسمی همانند سایر شاخه های کاردرمانی، حفظ استقلال فرد برای انجام دادن کارهای روزمره و نیازهای شخصی اش می باشد. تمامی فعالیت هایی که در قالب کاردرمانی برای یک شخص انجام می شوند همین هدف را دنبال می کنند. کاردرمانی حوزه بسیار وسعی می باشد و کاردرمانی جسمی نیز برای تمامی افراد در هر سن و سالی که قرار دارند کاربرد دارد.