۱۵ تمرین کاردرمانی مؤثر برای اندام فوقانی بیماران ضایعه نخاعی

پس از یک آسیب نخاعی که می تواند منجر به ضایعه نخاعی شود، افراد معمولا با مشکل در حرکات دست، هماهنگی و سایر موارد دست و پنجه نرم می کنند. خوشبختانه، تمرینات دستی برای آسیب نخاعی وجود دارد که باعث بهبود عملکرد دست می شود. در این مقاله قصد داریم تا ۱۵ تمرین کاردرمانی موثر برای اندام فوقانی بیماران ضایعه نخاعی معرفی کنیم. این تمرینات به بازپروری قدرت و انعطاف پذیری کمک می کنند. دقت داشته باشید این تمرینات باید زیر نظر یک کاردرمانگر متخصص انجام شوند تا برای شما آسیبی ایجاد نکنند.

فواید انجام دادن تمرینات کاردرمانی پس از ضایعه نخاعی

از طریق توابنخشی، بسیاری از افراد می توانند تمرینات درمانی را برای تحریک خاصیت نوروپلاستیسیته، که همان توانایی سیستم اعصاب مرکزی برای ساختن مسیرهای جدید نورورنی است را انجام دهند. این تمرینات در نهایت به بهبود عملکرد بیمار منجر می شوند. نوروپلاستیسیته برای بازگرداندن عمکرد پس از آسیب عصبی ضروری است و بهتر است از طریق تکرار و تمرین زیاد به دست آید. هرچه مهارت انجام تمرینات بیشتر شود، سیستم عصبی بهتر قادر خواهد بود تا مسیرهای جدید نورونی را بسازد. در واقع هرچه بیشتر تلاش کنید، شرایط شما با سرعت بیشتری بهبود پیدا می کند. علاوه بر این تحقیقات نشان داده است آگاهی شما از تمرینی که انجام می دهید می تواند در بهبودی شما موثر باشد.

با درگیر شدن در تمرینات انبوه و حرکاتی که به بازیابی توانایی شما کمک می کندد، انعطاف پذیری عصبی که پس از بوجود آمدن ضایعه نخاعی امری مهم محسوب می شود، سریع تر اتفاق می افتد. با این حال اگر آسیب نخاعی بسیار شدید باشد، افراد می توانند از فعالیت های پسیو یا منفعل بهره ببرند.

تمرین دست ها برای افرادی با ضایعه نخاعی شدید

ورزش غیرفعال شامل کمک به اندام آسیب دیده از طریق یک حرکت می شود. اگرچه ورزش غیرفعال یا پسیو مستلزم تلاش و درگیری عضلات در اندام آسیب دیده نیست، اما با این حال باز هم می تواند به تحریک نوروپلاستیسیته کمک کند.

بسته به سطح ضایعه نخاعی و کامل یا ناقض بودن آن، افراد می توانند از ورزش های غیرفعال و یا حتی ورزش های مقاومتی کمک بگیرند. حتی برای کسانی که کنترل اختیاری یا قدرتی در دست ندارند، تمرینات غیر فعال نشان داده اند که می توانند به جلوگیری از انقباضات، حفظ دامنه حرکتی مفاصل، کاهش درد و مدیریت اسپاسم های ناخواسته کمک کنند.

شروع تمرینات بالاتنه در کسانی که ضایعه نخاعی دارند

شرکت در تمریناتی با تکرار زیاد برای بهوبد مهارت های حرکتی ظریف ضروری می باشد. با تمرینات ساده دستی برای کسانی که ضایعه نخاعی دارند شروع می کنیم و بسته به سطح توانایی آن ها به سمت حرکات چالش برانگیزتر می رویم. اگر بیما نتواند حرکات را به تنهایی انجام دهد، ایرادی ندارد که حرکات به صورت پسیو انجام شوند. نکته ای که مهم است این است که به اندازه ای به فرد کمک داده شود که حرکت را نکمیل کند. زیرا هرچقدر از نظر فیزیکی فعال تر و درگیرتر باشد، روند نوروپلاستیسیته با سرعت بیشتری اتفاق می افتد.

دقت داشته باشید قبل از اضافه کردن حرکات به برنامه تمرینی باید با کاردرمانگر خود مشورت کنید. در ادامه چند تمرین عالی برای افراد مبتدی آورده شده است:

چرخاندن دست روی میز

برای این تمرین، دست خود را روی میز قرار دهید به گونه ای که کف دست به سمت بالا باشد. سپس از دست دیگر خود برای چرخاندن کف دست به سمت پایین کمک بگیرید. تکرار این تمرین می تواند به بهبود تحرک دست و مچ کمک کند. اگر به تنهایی قادر به انجام این حرکت نیستید، بهتر است از یک فرد دیگر برای چرخاندن دست کمک بگیرید. دقت داشته باشید حرکت را فقط با استفاده از مچ و ساعد خود انجام دهید و از عضلات شانه و یا بدن خود برای چرخاندن دست کمک نگیرید.

این تمرین ممکن است ساده به نظر برسد، اما به بهبود هماهنگی دست و مچ کمک می کند.

خم و راست کردن مچ

ساعد خود را روی یک میز به عنوان تکیه گاه قرار دهید به گونه ای که از قسمت مچ به پایین آزاد باشد. به آرامی مچ دست خود را کاملا به سمت بالا و سپس به سمت پایین خم کنید. با نگه داشتن وزنه سبک می توانید این تمرین را چالش برانگیزتر کنید. یک بطری آب می تواند وزنه مناسبی برای شروع باشد. این تمرین به بهبود انعطاف پذیری مچ دست کمک می کند که برای افزایش حرکت دست و دامنه حرکت آن ضروری می باشد.

گرفتن و رها کردن

اشیاء با اندازه ها و شکل های مختلف ما را ملزم به استفاده از انواع مختلف دستگیره ها با انگشتان و دستان خود می کنند. درحالی که نشسته اید، اقلام مختلف با اشکال و اندازه های مختلف را روی مزی قرار دهید. خودکار، قاشق، بطری آب، توپ تنیس، کلید یا هرچیز دیگر. یکی یکی این وسایل را بگیرید و با دست آسیب دیده خود با آن تمرین کنید. آن ها را از روی میز بلند کرده یا حرکت دهید.

رساندن نوک انگشتان به یکدیگر

برای این تمرین می توانید از یک یا هر دو دست خود به طور همزمان استفاده کنید. سعی کنید با هر دو انگشت خود مطابق شکل یک دایره توخالی بسازید. این کار را با ضربه زدن متناوب به نوک هر انگشت انجام دهید. این موضوع می تواند کمی برای شما دشوار باشد، زیرا به هماهنگی حرکتی ظریفی نیاز دارد، بنابراین اگر در ابتدا نمی توانید نوک انگشتان خود را دقیقا لمس کنید نباید ناامید شوید و به تلاش خود ادامه دهید. شما با ثبات و تمرین پیشرفت خواهید کرد. حتی فقط فکر کردن یا تجسم حرکت می تواند به تحریک نوروپلاستیسیته کمک کند.

خمیر بازی

استفاده از خمیر بازی می تواند یک ابزار ساده برای تمرین باشد که ارزش مادی ندارد. خمیربازی می تواند به بهبود مهارت های دست در بیمار کمک کند. این کار باعث بازیابی قدرت دست و بازیابی تحرک آن می شود. با خمیر می توانید کارهایی مانند غلت دادن خمیر، قالب زدن آن، فشار دادن آن و … را انجام دهید.

چرخاندن دستگیره در

باز و بسته کردن درها بخشی جدانشدنی از زندگی روزمره می باشد، بنابراین تمرین چرخاندن دستگیره های درب یک تمرین عالی برای مچ دست می باشد. چرخاندن دستگیره به شما کمک می کند تا هماهنگی و قدرت بیشتری در مچ دست خود ایجاد کنید. تا جایی که می توانید چرخاندن دستگیره درب را با استفاده از مچ دست خود انجام دهید.

چنانچه نیاز به دریافت مشاوره و اطلاعات درباره جلسات کاردرمانی دارید می توانید با شماره های:

۰۹۰۱۱۱۲۲۵۲۲ و یا ۰۹۰۲۲۸۶۰۹۳۶ با کارشناسان ما تماس بگیرید.

جا به جا کردن ظروف

جابه جایی ظروف نیز از فعالیت هایی است که روزانه با آن سروکار داریم. برای تمرین می توانید به بلند کردن و جا به جا کردن انواع ظروف بپردازید. سعی کنید در ابتدا از ظروف سبک تر که دستگیره دارند استفاده کنید. همچنین می توانید ظروف را به سمت بالا و پایین حرکت دهید تا بازوان خود را نیز درگیر کنید. در حقیقت تمرینات اینچنینی به این دلیل طراحی می شوند تا نوروپلاستیسیته به بهترین شیوه ممکن اتفاق بیفتد. زیرا ذهن شما دقیقا حرکات واقعی روزانه را شبیه سازی می کند و این کارها در ادامه کاملا برای شما ملموس خواهد بود.

بستن درب ظروف

چندین ظرف با درب ها در اندازه های مختلف را بر روی یک میز بگذارید. درحالی که نشسته اید، درب هر ظرف را یکی یکی به هر طریقی که هست باز کنید. بعد از این که درب تمامی ظروف را باز کردید، با یک دست ظرف را نگه دارید و با دست دیگر درب ظرف را ببنید. پس از اینکه یک دور این کار را انجام دادید، سعی کنید در مرحله دوم جای دست ها را جا به جا کنید و بار دیگر این کار را انجام دهید.

پر کردن لیوان از آب

نوشیدن آب کافی می تواند به بهبود شرایط نخاع شما کمک کند. درحالی که راه های مختلفی برای نوشیدن آب وجود دارد( استفاده از نی، بطری و …) اما شما سعی کنید که با استفاده از لیوان این کار را انجام دهید. سعی کنید لیوان سبکی را در دست بگیرید و آن را معلق نگه دارید. سپس از شیر آن را آب کنید. دقت داشته باشید که زیاد سنگین نشود. وزن آب به افزایش مقاومت انگشتان در هنگام گرفتن فنجان کمک می کند. راه دیگر تمرین این است که یک فنجان آب در دست بگیرید و سعی کنید از هر طرف آب را خالی کنید. بنابراین مچ شما در جهت های مختلف حرکت می کند.

انجام دادن بازی های کارتی

انجام دادن بازی هایی که کارت دارند یک فعالیت سرگرم کننده می باشد که می تواند به شما در تقویت مهارت دست در انجام دادن حرکت های ظریف کمک کند. سعی کنید کارتی را از روی کارت دیگر بردارید و یا اینکه کارت ها را بر بزنید. این کار باعث می شود حس در سر انگشتان شما تقویت شود.

ترکاندن حباب های بسته بندی

حتما تا به حال دیده اید وقتی وسیله ای را از کارتون در می آورید دور آن پلاستیکی پر از حباب پیچیده شده است. این حباب ها برای جلوگیری از آسیب به آن وسیله می باشد. شما می توانید به ترکاندن این حباب ها مشغول باشید. این کار باعث تقویت مهارت شما و عضلات انگشتانتان می شود. در نهایت این تمرین می تواند به بلند کردن اجسام به شما کمک کند.

چرخاندن سکه

این تمرین را فقط با استفاده از نوک  انگشتان خود انجام دهید. هدف از انجام این تمرین این است که مهارت شما در انجام دادن کارهای ظریف افزایش پیدا کند. سکه های مختلفی را بر روی یک میز قرار دهید و سعی کنید آن ها را با دست خود برگردانید. سعی کنید سکه ها را از نیمه راه رها نکنید و تا زمانی که دامنه حرکتی کامل شود آن ها را با انگشتان خود هدایت کنید.

بافتن

بافتن یک فرآیند پیچیده است که نیاز به کنترل زیادی بر روی انگشتان دارد. حرکات مکرر تا کردن هر رشته باعث می شود که یک استقامت نسبی در دستان شما بدست آید. می توانید از دو الی سه رشته طناب برای بافتن کمک بگیرید. هرچه رشته هایی که انتخاب می کنید ضخیم تر باشد، بافتن آسان تر خواهد بود.

کار کردن با کنترل

سعی کنید که کنترل تلویزیون، ویدیو یا هر چیز دیگر را در دست بگیرید و دکمه های آن را فشار دهید. این موضوع به تقویت استقامت شما برای نگهداری کنترل و همچنین افزایش قدرت انگشتان شما برای فشار دادن دکمه ها کمک می کند.

نقاشی کشیدن

نقاشی کشیدن به دلیل هماهنگی، ضربه های هدفمند ظریف و حرکات پویایی که نیاز دارد، یک تمرین دستی عالی برای بهبود آسیب نخاعی است. خوبی نقاشی کردن این است که شخص می تواند در حین تمرین کردن به خوبی سرگرم شود.

جمع بندی

با اینکه آسیب و ضایعه نخاعی در هر کسی متفاوت است، با این حال بسیاری از افراد مبتلا به ضایعه نخاعی در سطح بالایی از مشکلات مهارتی در دستان خود رنج می برند. بنابراین، تمرینات دست برای کسانی که دچار آسیب نخاعی شده اند برای به حداکثر رساندن کارایی آن ها می تواند بسیار حیاتی و ضروری باشد.

ورزش کردن باعث تحریک نوروپلاستیسیته می شود و برای ترمیم سیستم عصبی مرکزی حساتی است. نوروپلاستیسیته به بهترین وجه از طریق تمرین زیاد فعال می شود و می تواند مسیرهای جدید نورونی را ایجاد کند.

به یاد داشته باشید که هر تمرین را زیر نظر یک کاردرمانگر حرفه ای انجام دهید تا دچار مشکل نشوید برای اطمینان می توانید به کلینیک توانبخشی ما مراجعه و از خدمات ما استفاده کنید. سعی کنید از تمرینات درمانی خود لذت ببرید زیرا در غیر این صورت به سرعت برای شما کسل کننده خواهند شد.