انواع تست هوش

تست هوش یا همان تست آی کیو( Intellectual quotient) به مجموعه سوالاتی گفته می شود که بهره ذاتی هوش شما را می سنجد. این تست ها به اشکال مختلفی وجود دارند. در واقع به طور عمده این تست ها به دو صورت وجود دارند. برخی از تست ها به تشخیص ناتوانی های ذهنی و برخی دیگر به پتانسیل ذهنی افراد می پردازند. در این مقاله با ما همراه باشید تا با انواع تست هوش آشنا شوید.

تاریخچه تست هوش

آلفرد بینه، روانشناس فرانسوی اولین تست هوش را در اوایل دهه ۱۹۰۰ میلادی ابداع کرد. با این حال تست هوش مدرن در ایالات متحده از کارهای متعدد هنری هربرت گدارد سرچشمه می گیرد. گدارد روانشناس بود که در سال ۱۸۹۹ دکترای خود را در رشته روانشناسی از دانشگاه کلارک گرفت. او آزمون آلفرد بینه را از فرانسوی به انگلیسی ترجمه کرد. این آزمون برای آزمایش عملکردهای فکری اساسی در کودکان مدرسه ای ایالات متحده و حمایت از تشخیص سلامت روان مورد استفاده قرار می گرفت. از هربرت در تاریخ روانشناسی به عنوان یک شخصیت بحث برانگیز یاد می شود. او معتقد بود که بزرگسالانی با ضریب هوشی پایین نباید تولید مثل کنند. امروزه تست های هوش متعددی وجود دارد که برای اهداف مختلف از آن ها استفاده می شوند، اما بیشتر آن ها برای کمک به تشخیص ناتوانی های یادگیری استفاده می شوند.

انواع تست هوش

پس از هربرت که تست ضریب هوش نوین را پایه گذاری کرد، روانشناسان برای ایجاد تست های متعدد دیگر تلاش کرده اند. این تست ها بیشتر برای کودکان در سنین مدرسه طراحی شده است اما برخی از آن ها نیز برای بزرگسالان تنظیم شده است.

رایج ترین تست های خوش عبارتند از:

مقیاس هوش استانفورد- بینه

آزم استنفورد بینه آزمونی است که برای سنجش هوش از طریق پنج عامل توانایی شناختی انجام می شود. این پنج عامل عبارتند از استدلال سیال، دانش، استدلال کمی، پردازش دیداری- فضایی و حافظه در دسترس. پاسخ های کلامی و غیرکلامی هر دو اندازه گیری می شوند. برای هر یک از پنج عامل، اهمیتی در نظر گرفته می شود. امتیازی که از ترکیب این دو مورد به دست می آید اغلب با استفاده از تناسب بندی نمره اش کاهش پیدا می کند تا در مقیاس استاندارد تست هوش بگنجد.

تست هوش غیرکلامی فراگثر

این آزمون که به اختصار به UNIT معروف است، یک معیار کلی برای سنجش هوش و توانایی شناختی است. این تست برای پاسخگویی به نیازهای کسانی که نمی توان با استفاده از روش های کلامی به طور مناسب آن ها را ارزیابی کرد، ایجاد شد. یونیت به طور کلی از چهار آزمون تشکیل می شود:

• حافظه نمادین
• طراحی مکعب
• حافظه مکانی
• استدلال آنالوگ

حافظه نمادین و حافظه مکانی یا فضایی معیارهای سنجش حافظه هستند و طراحی مکعب و استدلال آنالوگ نیز برای اندازه گیری توانایی های استدلال در نظر گرفته شده اند.

نتایج این چهار آزمون با یکدیگر ترکیب می شوند تا نمره نهایی آزمون مشخص شود. سپس نمره را به مقیاس استاندارد ضریب هوش تبدیل می کنند. خاصیت این تست این است که حتی با انجام دادن دو تست از چهار تست گفته شده می توان ضریب هوشی شخص را با دقت بالایی بدست آورده که قابل تبدیل به مقیاس استاندارد می باشد.

تست توانایی افتراقی

آزمون توانایی افتراقی به عنوان ابزاری برای ارزیابی توانایی شناختی و پیشرفت کودکان استفاده می شود. روانشناسان برای اینکه بتوانند بینشی نسبت به روش پردازش اطلاعات کودک داشته باشند و سپس با استفاده از اطلاعات بدست آمده بتوانند مشکلات یادگیری را رفع کنند، تست هوش توانایی افتراقی را ابداع کردند.

برای شرکت در آزمون، کودکان ۲ تا ۱۱ سال باید به ۶۳ سوال چند گزینه ای پاسخ دهند. چهار فرم مختلف برای آزمون وجود دارد: پیش دبستان، سن مدرسه، تست شناختی و تست پیشرفت در مدرسه. زمانی که برای پاسخگویی به این تست در نظر گرفته شده است بین ۴۵ تا ۶۰ دقیقه متغیر می باشد.

آزمون موفقیت فردی پی بادی

آزمون پی بادی برای کودکان دارای ناتوانایی های شناهتی، یادگیری، ارتباطی و گفتاری طراحی شده است. این ارزیابی پیشرفت تحصیلی کودک را توسط ۶ آزمون کوچک تر اندازه گیری می کند. ماهیت چند گزینه ای که این آزمون دارد امکان آن را فراهم می کند تا کودک بتواند با اشاره به سوالات آن پاسخ دهد. این آزمون های کوچک تر شامل موارد زیر می باشند:

• اطلاعات عمومی که دانش عمومی کودک را می سنجد
• آزمون خوانایی که تشخیص حروف چاپی و توانایی خواندن کلمات را در کودک می سنجد
• درک مطلب که به صورت تصویری می باشد
• بیان نوشتاری که در آن از دانش آموز خواسته می شود یک داستان کوتاه درباره یک تصویر بنویسد
• ریاضات که میزان درک کاربرد ریاضی و درک مفاهیم را در کودک می سنجد
• املا که به صورت چند گزینه ای می باشد.

آزمون پیشرفت فردی وکسلر

آزمون پیشرفت و موفقیت فردی وکسلر به گونه ای طراحی شده است که نقاط قوت و ضعف را در فرزند شما اندازه گیری می کند. این آزمون در مدرسه کاربرد زیادی دارد و می تواند به مسئولان برنامه ریزی در مدرسه کمک کند تا با استفاده از نتایج این آزمون برای دانش آموزان، بتوانند برنامه تحصیلی مناسبی برای تقویت نقاط قوت و پوشاندن نقاط ضعف طراحی کنند. این آزمون برای کودکان بالای ۴ سال استفاده می شود و بین ۳۰ تا ۹۰ دقیقه به طول می انجامد.

مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر

مقیاس هوش بزرگسالان وکسلر به طور مخصوص برای بزرگسالان طراحی شده است. این آزمون از چند آزمون کوچک تر تشکیل شده است که برای ارائه اطلاعات در مورد توانایی فکری شخص بر اساس عملکرد او در کارهای مختلف طراحی شده است. آزمون های تشکیل دهنده مقیاس هوش وکسلر بر اساس سن، درجه سختی متفاوتی خواهند داشت. برخی از مهارت هایی که در این آزمون سنجیده می شود عبارتند از: خواندن، توانایی حساب کردن، واژگان، ترتیب حروف و اعداد و … . نکته جالبی که در تست وکسلر بزرگسالان وجود دارد این است که محدودیت زمانی برای آن در نظر گرفته نشده است.

نتایج یک تست هوش

براساس منبع معتبر موسسه ملی سلامت کودک و توسعه انسانی، ۸۵ درصد از کودکان کم توان ذهنی نمراتی بین ۵۵ تا ۷۰ دریافت می کنند. نمره ۱۰۰ میانگین جهانی در نظر گرفته می شود.

نمرات بالا

نمره ضریب هوشی بالا به طور معمول به نمره بالای ۱۱۰ اطلاق می شود. اگر شخصی دارای ضریب هوشی بالای ۱۳۰ باشد جزو افراد بسیار باهوش محسوب می شود. با این حال نباید گول این اعداد را خورد. زیرا نمره بالا در تست ها بدین معنا نیست که شخص باهوش است. بلکه تنها نشان دهنده این است که پتانسیل زیادی برای باهوش بودن دارد.

نمرات پایین

زمانی که جمع نمرات پایین تر از ۱۰۰ باشد به طور معمول نمرات زیر میانگین محسوب می شوند. نمرات بسیار پایین، نمرات زیر ۷۰ در نظر گرفته می شوند که معمولا باید برای آن ها نگران بود. زیرا این عدد می تواند نشان دهنده یک ناتوانی اساسی در یادگیری باشد.

تست های هوش ممکن است اولین گام در تشخیص مشکلات ذهنی و فکری باشند. اگر فرزند شما در آزمون هوش نمره پایینی کسب کرده باشد، ممکن است پزشک موارد زیر را درخواست کند:

• غربالگری مهارت های انطباقی
• آزمایش خون
• سونوگرافی از مغز
• غربالگری کامل سلامت روان

به یاد داشته باشید غربالگری های قبل از تولد ممکن است به شناسایی ناتوانی های ذهنی بالقوه قبل از تولد نوزادان کمک کند. این امر به ویژه در مادرانی که بیشتر از ۳۵ سال سن دارند ضروریت بیشتری پیدا می کند. علاوه بر این افراد، مادرانی که در دوران بارداری مواد مخدر و الکل مصرف می کنند نیز باید زیر نظر گرفته شوند. اگر مشکلات احتمالی در این زمان تشخیص داده شود، پزشک اطفال ممکن است دستور دهد تا تست هوش در اوایل کودکی برای نوزاد چک شود.

جمع بندی

همانطور که گفتیم، تست هوش تنها معیاری برای سنجش پتانسیل فکری شخص می باشد. بنابراین نمی توان از روی عددی که نتیجه تست هوش به ما می دهد قضاوت کنیم که یک شخص باهوش است یا خیر. بلکه این عدد تنها نشان دهنده این است که آیا شخص می تواند فرد باهوشی باشد یا اینکه پتانسیل این موضوع را ندارد. در کنار ضریب هوشی بهتر است موارد دیگری مانند هوش هیجانی و هوش شناختی نیز سنجیده شوند. امروزه ثابت شده است که هوش شناختی می تواند تاثیر بسیار بیشتری از ضریب هوشی در موفقیت فرد داشته باشد.

از آنجایی که تفسیر تست هوش یک عمل بسیار تخصصی می باشد، برای اطمینان از نتیجه، باید حتما توسط یک فرد متخصص صورت پذیرد. بنابراین اگر احساس می کنید که فرزندتان در یادگیری و یا انجام کارهای ساده دچار مشکل است، بهتر است به یک کلینیک توانبخشی و یا پزشک مراجعه کنید.