بازی های گفتاردرمانی

آیا فرزند و یا یکی از والدینتان در صحبت کردن و ارتباط برقرار کردن دچار مشکل شده اند؟ صحبت کردن اصلی ترین رکن برقراری ارتباط با دیگران است. زمانی که اختلالی در تکلم به وجود می آید فرایند ارتباط گیری دچار مشکل می شود.

گفتاردرمانی راه حلی است که برای اینگونه افراد پیشنهاد می شود. متخصصین گفتاردرمانی با استفاده از فعالیت های سرگرم کننده و بازی با کلمات و یا حتی برد گیم ها به افراد مختلف کمک می کنند تا مهارت های گفتاری خود را تقویت کنند. برخی از این فعالیت ها و بازی ها به گونه ای هستند که شما می توانید در منزل نیز آن ها را انجام بدهید.

بازی های گفتاردرمانی ای که در این پست آورده شده است مناسب والدین و معلمانی است که به دنبال بازی هایی هستند که بتوانند در خانه و یا درون کلاس انجام دهند. علاوه بر این کسانی که به تازگی پا درعرصه درمان گذاشته اند نیز می توانند از این پیشنهادها برای برگزاری جلسات گفتاردرمانی استفاده کنند. راهکارهایی که در این مقاله آورده شده است همگی در مطالعات مختلف مورد آزمایش قرار گرفته اند و کارآمدی آن ها اثبات شده است. این فعالیت ها بر روی تلفظ، روان بودن صحبت، فهم جملات و … تمرکز دارند و به افراد دچار مشکل کمک می کنند بتوانند راحت تر صحبت کند. شما می توانید از این بازی ها بسته به مشکلی که فرزندتان دارد استفاده بکنید.

بازی های گفتاردرمانی برای بچه های قبل از سن مدرسه

در این قسمت به بازی هایی می پردازیم که برای بچه هایی که هنوز مدرسه نمی روند مناسب است. بطور کلی هسته اصلی گفتار و زبان یک کودک در ۵ سالگی کامل می شود و این سن، بهترین سن برای اصلاح گفتار او می باشد. بنابراین اگر احساس کردید که فرزندتان دچار مشکل شده است، بهتر است اقدامات درمانی را از همین سن شروع کنید. در ادامه به چندتا بازی موثر می پردازیم.

لی لی کلمات

با گچ یک لی لی در پیاده رو و یا حیاط خانه تان بکشید و در درون هر خانه بجای عدد کلمات مختلف بنویسید. دقت کنید این کلمات باید از میان کلماتی که فرزندتان به درستی نمی تواند تلفظ کند انتخاب شوند. سپس از فرزندتان بخواهید که با پریدن بر روی هر خانه کلمه داخل آن را بلند بگوید. این بازی را آنقدر تکرار کنید تا بتوانید به درستی کلمات را ادا کند. سپس می توانید کلمات متفاوتی را بنویسید.

هدف از انجام این تمرین تقویت تلفظ( pronunciation) در کودکان می باشد.

من جاسوسم

من جاسوس هستم، یک بازی چند نفره می باشد که می توانید برای بچه ها وقتی که دور هم جمع می شوند توضیح دهید. نحوه بازی به این صورت است که بچه ها در یک اتاق می نشینند. سپس یکی از آن ها جاسوس می شود. حالا او باید یک شی را در اتاق در نظر بگیرد. شی ای که همه قادر به دیدن آن باشند. سپس سرنخ هایی درباره آن شی به بقیه می دهد ولی نباید مستقیما به آن اشاره کرد. بقیه بازیکنان باید حدس بزنند که کلمه چیست. نفری که توانست حدس بزند باید  با آن کلمه یک جمله بسازد.

بهتر است این بازی با مدیریت خود شما انجام شود و شما شروع کننده بازی باشید. زیرا این بازی می تواند مقداری سخت باشد.

• هدف از انجام این بازی یاد دادن به نوبت صحبت کردن بین کودکان و همچنین روانی جمله سازی( sentence fluency) می باشد.

بازی حروف الفبا

این بازی را می توانید زمانی که در ماشین هستید و یا در خیابان راه می روید با فرزند خود انجام دهید. بازی به این صورت است که فرزند شما باید حروف الفبا را در میان تابلوهایی که در خیابان می بیند پیدا کند. بطور مثال در زبان فارسی ۳۲ حرف داریم که باید بتواند به آن ها اشاره کند. اگر فرزندتان در پیدا کردن این حروف خوب است می توانید بازی را سخت تر کنید. بطور مثال زمانی که به حرف « ب» اشاره کرد، از او بخواهید چند کلمه که با حرف« ب» شروع می شوند نام ببرد.

• هدف از انجام این بازی تقویت تلفظ( pronunciation)  کودکان می باشد، علاوه بر این بر روی دامنه لغات او نیز تاثیر می گذارد.

قایم کردن اشیا

این بازی به این صورت است که یک شی را در جایی از خانه قایم می کنید و از کودک خود می خواهید آن را پیدا کند. زمانی که توانست آن شی را پیدا کند حالا باید آن کلمه را در یک جمله به کار ببرد.

نوع پیشرفته تر این بازی بدین صورت است که به جای شی، بر روی چند کارت اسامی اشیا مختلف را بر روی کارت ها بنویسید و آن ها را در جاهای مختلف خانه پنهان کنید. سپس از فرزند خود بخواهید که کارت ها را پیدا کند. هر بار که کارتی را پیدا کرد باید کلمه نوشته شده را با صدای بلند بخواند و سپس آن کلمه را در یک جمله به کار ببرد.

• هدف از انجام این بازی تقویت تلفظ(pronunciation)  و کمک به روان صحبت کردن(sentence fluency) کودک می باشد.

جستجوی کلمات

بازی های جستجوی کلمات( find a word) بطور معمول برای موبایل طراحی شده اند و با توجه به رده بندی های مختلف سنی بازی های مختلفی وجود دارد. درجه سختی این بازی ها متفاوت می باشد و هر گروه سنی باید از بازی مخصوص خودش استفاده کند. شما می توانید این بازی ها را بر روی موبایل خود دانلود کنید و سپس با کودک خود بازی کنید. بطور معمول بازی ها دستورالعمل خاصی دارند که درون خود اپلیکیشن توضیح داده شده است. زمانی که فرزند شما کلمه ای را پیدا کرد باید آن را بلند تلفظ کند و با آن جمله بسازد. مناسب ترین سن این بازی ها ۵ تا ۷ سال می باشد.

• هدف از انجام اینگونه بازی ها تقویت تلفظ(pronunciation)  کلمات در کودکان می باشد.

بازی های گفتاردرمانی برای بزرگسالان

افراد سالمند و یا کسانی که دچار حادثه شدند نیز نیاز به اقدامات گفتاردرمانی دارند. از این رو بهتر آن ها هم باید تمریناتی را انجام دهند. بهتر است برنامه درمانی افراد بزرگسال نیز زیر نظر یک متخصص گفتاردرمانی باشد. با این حال در ادامه چند بازی مختلف برای افراد بزرگسال نیز آورده شده است.

 

سربالا( بازی موبایل)

سربالا!( heads up!) یک بازی موبایل می باشد که برای افراد با سنین بالا طراحی شده است. بازی به این صورت است که اپلیکیشن یک کلمه را روی صفحه گوشی نشان می دهد. شخص باید صفحه را روی پیشانی خود قرار دهد بطوری که طرف مقابل کلمه را ببیند. سپس او با دادن سرنخ هایی درباره کلمه باید کمک کند فردی که موبایل را نگه داشته است کلمه را حدس بزند. دقت کنید در این بازی نباید به خود کلمه به صورت مستقیم اشاره شود. سپس جای افراد عوض می شود. شما این بازی را می توانید در ورژن های مختلف دانلود کنید.

• هدف از انجام این بازی افزایش دامنه لغات و کمک به یادگیری نوبت در صحبت کردن است.

یوگا گفتاردرمانی

ترکیب کردن تمرینات گفتاردرمانی با یوگا ایده بسیار جالبی است که می تواند این تمرینات را از یکنواختی در بیاورد. در مقالات دیگر به طور کامل درباره تمرینات گفتاردرمانی صحبت کرده ایم. حال باید این تمرینات را در پوزیشن های مختلف یوگا انجام دهید.

• هدف از انجام این تمرینات، ایجاد استمرار در تمرینات گفتاردرمانی، تقویت دامنه لغات، کمک به تلفظ و روانی و شیوایی در صحبت کردن است.

بازی متضادها

در این بازی بر روی یک کاغذ کلماتی که متضاد واضح دارند نوشته می شود. کلماتی مانند: بالا، بله، خوشحال، سرد و … . سپس یکی از بازیکنان باید آن ها را با صدای بلند تلفظ کند. بازیکن دیگر باید متضاد آن ها را بگوید.

• هدف از انجام این بازی تقویت تلفظ و افزایش دامنه لغات است. به علاوه با استفاده از این تمرین می توان به حافظه شخص برای جستجوی کلمات کمک کرد.

چت گروهی

یک موضوع مشخص کنید، موضوعی مانند داستان یک فیلم و یا اتفاقی که اخیرا روی داده است می تواند مناسب باشد. سپس در یک مکان که سروصدا کم می باشد درباره آن موضوع صحبت کنید. این تمرین راهی بسیار عالی برای تمرین کردن یک مکالمه عادی و طبیعی می باشد.

• هدف از انجام این تمرین ایجاد شیوایی در کلام و کمک به رعایت نوبت در صحبت کردن می باشد.

بازی اسم ها

این بازی به صورت چند نفره قابل اجرا است. بازی به این صورت است که باید کلمات هم خانواده بیان شوند. بطور مثال ۱۰ کارت جداگانه بر می دارید و بر روی آن ها دسته بندی های مختلف( مانند میوه جات، ابزارآلات، آسمان، دریا و …) می نویسید. شخصی که کارت را بر می دارد باید ۵ کلمه و اسم مرتبط با موضوع دسته بندی بگوید.

• هدف از انجام این بازی افزایش دامنه لغات و کمک به پیدا کردن کلمات می باشد.

جورنالینگ( نویسندگی)

تحقیقات نشان داده است که خواندن و نوشتن می توانند به تقویت زبان و محاوره کمک کنند. از این رو برای تقویت مهارت های زبانی یک شخص می توانید یک موضوع برای او معین کنید و از او بخواهید که درباره آن موضوع بنویسد. نکته مهم این است که باید حداقل به مدت ده دقیقه مداوم بنویسد و استراحتی در این بین نداشته باشد.

• هدف از انجام این بازی کمک به پیدا کردن کلمات مرتبط و روان تر شدن صحبت کردن است.

بازی تمرکز بر روی حروف

این بازی به این صورت است که شخص یکی از حروف الفبا را انتخاب می کند. سپس باید با استفاده از کلماتی که آن حرف را دارند جمله بسازد. جمله ای بهتر است که بیشتر شامل آن حرف باشد. به طور مثال اگر شخصی حرف« م» را انتخاب کرده است باید یک جمله بدین صورت بسازد: من با مادرم از میان کوچه به مدرسه رفتیم.

می توان این بازی را جزو بازی های سخت دانست و بهتر است که در مراحل ابتدایی تمرینات گفتاردرمانی استفاده نشود.

• هدف از انجام این بازی تقویت تلفظ کردن کلمات مختلف و افزایش مهارت جستجوی کلمات می باشد.

جمع بندی

تمرینات گفتاردرمانی راه مناسبی برای تمامی گروه های سنی است تا بتوانند بهتر صحبت کنند. توانایی خوب صحبت کردن می تواند در اعتماد به نفس افراد مختلف تاثیر بگذارد. بگونه ای این افراد مشتاق شوند در جامعه حضور پررنگ تری داشته باشند.

برای آن هایی که نیاز به کمک بیشتری دارند، بهتر است تمرینات همراه با یک متخصص گفتاردرمانی انجام شود. یک گفتاردرمانگر می تواند یک برنامه درمانی مشخص و دقیق برای بیمار طراحی کند و بدین صورت روند پیشرفت بیمار راحت تر طی می شود. بنابراین احساس می کنید فرزند و یا مادر و پدر سالمند شما در گفتگو و برقراری ارتباط دچار مشکل هستند بهتر است با یک متخصص گفتاردرمانی صحبت کنید.