کاردرمانی سالمندان

کاردرمانی برای افراد سالمند می تواند بسیار کارآمد باشد. کاردرمانی سالمندان به مظور توانمند سازی  آن ها برای انجام فعالیت های خود و داشتن یک زندگی مستقل انجام می شود.

بسیاری فکر می کنند کاردرمانی باعث می شود که سالمندان در بهترین حالت خود باقی بمانند اما اینگونه نیست. بلکه کاردرمانی باعث می شود سالمندان یک ثبات فیزیکی قابل قبولی داشته باشند. این موضوع زمانی اهمیت پیدا می کند که سالمندان در کارهای روزمره مانند پیاده روی، رانندگی کردن و یا حتی لباس پوشیدن به مشکل می خورند، در اینجا کاردرمانی به آن ها کمک می کند که این کارها را کاملا به صورت مستقل و بدون کمک کسی انجام دهند.

درحالی که ممکن است بسیاری از مردم کاردرمانی را با فیزیوتراپی مشابه بدانند، اما در واقعیت کار این دو بسیار متفاوت با یکدیگر است. در کاردرمانی، علاوه بر شرایط جسمی، شرایط شناختی بیمار نیز مورد توجه قرار می گیرد.

در درمان مشکلاتی که فراتر از حالت جسمی هستند( مانند مشکلات شناختی، وجود محدودیت در برخی از حرکات و … کاردرمانی نقش موثرتری دارد. در سمت دیگر، فیزیوتراپی فقط تمرکز بر روی شرایط فیزیکی فرد دارد و در موارد شناختی و سبک زندگی فرد ورود نمی کند.)

در ادامه نگاه دقیق تری به کاردرمانی برای افراد سالمند می اندازیم.

کاردرمانی فواید بسیاری را برای افراد سالمند به همراه دارد. برخی از این موارد در ادامه آورده شده اند.

فواید کاردرمانی در سالمندان

سبک زندگی سالم

هر کاردرمانگر جلسه خود را با یک چیز مشخص در سرش شروع می کند: چگونه به بیمارم کمک کنم تا بتواند عملکرد بهتری در مسائل روزمره اش داشته باشد. این موضوع اصلی ترین هدف از تمامی اقدامات و مداخلات کاردرمانی می باشد.

علاوه بر این ایجاد استقلال در فعالیت های روزمره به عنوان یک اصل در کاردرمانی دنبال می شود. متخصص کاردرمانی سعی می کند تا با آموزش مهارت هایی، کیفیت زندگی فرد را افزایش دهد.

معمولا اقدامات کاردرمانی نیازمند همکاری سایر اعضای خانواده و اعضای کادر درمان می باشد. به همین خاطر ممکن است برخی از توصیه های درمانی به سایر اعضای خانواده گفته شود تا فرد سالمند بتواند هرچه راحت تر در جامعه زندگی کند.

مهارت های ساده حرکتی

مهارت های حرکتی فقط به جابه جایی افراد از مکانی به مکان دیگر خلاصه نمی شوند. بلکه به تقویت قوای فیزیکی شخص، تغییراتی که در جسمش به وجود آمده است و هم چنین انعطاف در عضلات مختلف بدن نیز مربوط می شود. سالمندان به طور معمول تحلیل عضلانی بسیار زیادی را تجربه می کنند و طبیعی است که همانند گذشته قدرت بدنی لازم را نداشته باشند. اما می توان با استفاده از تمرینات کاردرمانی که مخصوص سالمندان است تا حدودی این قوای جسمانی را حفظ کرد. شرط آن این است که تمریناتی که در این خصوص آموزش داده می شود به طور مستمر انجام شوند.

کاهش دردهای مزمن

کاردرمانی باعث می شود تا سالمندان زندگی شادتری داشته باشند. با استفاده از اقدامات کاردرمانی می توان دردهای مزمن سالمندان را کاهش داد و به تقویت ماهیچه ها پرداخت تا مشکلات دیگری پیش نیاید.

با کمک به بیمار برای پیشرفت فیزیکی، ذهنی و اجتماعی، این شرایط برای سالمند ایجاد می شود که بتواند با دیگران ارتباط بگیرد و زندگی شادتری را در جامعه تجربه کند.

مسئله مهم دیگری که در تقویت فیزیکی وجود دارد این است که باید اقداماتی صورت گیرد تا از افتادن سالمند جلوگیری شود. با افزایش روند پیری، پوکی استخوان به سراغ افراد می آید، از این رو یک شکستگی ساده که برای هر شخص امکان دارد اتفاق بیفتد می تواند سالمندان را زمین گیر کند. خیلی مهم است که سالمندان از این موضوع آگاه شوند و آموزش های لازم را ببینند تا ریسک افتادنشان کاهش پیدا کند. این موضوع در کاردرمانی سالمندان بسیار مهم است و آموزش های مختلفی در این زمینه به آن ها داده می شود.

تقویت حافظه و حواس مختلف

در روند پیری، سالمندان با مشکلات فیزیکی و ذهنی بسیار زیادی دست و پنجه نرم می کنند. به طور مثال ممکن است دچار فراموشی و حواس پرتی شوند و نتوانند فعالیت های روزمره خود را به طور کامل انجام دهند. این موضوعات در دسته مهارت های شناختی(  cognitive skills) قرار می گیرد و متخصصین کاردرمانی برای آن برنامه ویژه ای دارند.

تقویت روحیه

به طور میانگین نیمی از افراد سالمند به علت افزایش سن دچار افسردگی می شوند. حال آنهایی که برایشان مشکلات جسمی، عاطفی و اجتماعی پیش می آید بیشتر از سایر افراد در معرض افسردگی قرار دارند. کاردرمانی به چنین شرایطی نیز می تواند کمک کند.

به طور معمول متخصص کاردرمانی با همکاری سایر گروه های درمان( روان درمانگر، پزشک و …) سعی می کنند به سالمندان کمک کنند تا دچار افسردگی نشوند. هسته اصلی این اقدامات، کمک به استقلال سالمند است. زمانی که سالمند ببیند می تواند بسیاری از کارها را خودش بدون کمک دیگران انجام دهد احساس رضایت نسبی حاصل می شود و می توان مطمئن بود که کمتر در معرض افسردگی قرار دارد.

چنانچه نیاز به دریافت مشاوره و اطلاعات درباره جلسات گفتاردرمانی دارید می توانید با شماره های:

۰۹۰۱۱۱۲۲۵۲۲ و یا ۰۹۰۲۲۸۶۰۹۳۶ با کارشناسان ما تماس بگیرید.

تقویت نظارت بر محیط پیرامون و نظم دهی

کاردرمانی می تواند به کنترل محیط پیرامون افراد سالمند کمک کند. درست است که سالمندان توانایی اولیه را در نظم دهی و نظارت بر محیط اطراف ندارند. اما متخصص کاردرمانگر با ارائه راهکارهایی به آن ها کمک می کند تا بتوانند هرچه بیشتر نظم محیط پیرامون خود را تامین کنند.

کاهش ارتروز و از دست دادن بینایی

ارتروز و کاهش قدرت بینایی دو تا مشکل اساسی ای هستند که سالمندان با آن ها درگیرند. این مشکلات بر انجام دادن وظایف روزانه سالمند تاثیر می گذارند و در انجام آن ها اختلال ایجاد می کنند. با آنالیز کردن نوع آرتروز و ضعف بینایی، متخصص کاردرمانی به سالمندان کمک می کند تا با استفاده از راهکارهای جدید وظایف خود را انجام دهند.

وسایلی که به کاردرمانی در سالمندان کمک می کنند

همانطور که سن افراد بالا می رود، برای کمک کردن به آن ها می توان از تکنولوژی های مختلف و وسایل کمکی استفاده کرد. در ادامه برخی از این وسایل معرفی شده اند.

تکنولوژی های کمک کننده

تکنولوژی به کمک افراد سالمند آمده است و با توجه به نوع مشکلی که دارند وسایلی را برای زندگی بهتر به آن ها پیش نهاد می دهد. این وسایل عبارتند از:

ویلچرهای اتوماتیک

سالمندانی که در حرکت کردن و جابه جا شدن مشکل دارند می توانند از این ویلچرها استفاده کنند تا آسیب کمتری ببینند.

تشک مواج

برخی از سالمندان توانایی حرکت کردن ندارند. این افراد در معرض زخم فشاری قرار دارند. استفاده از یک تشک مواج می تواند خطر ابتلا به زخم فشاری را تا حد زیادی کاهش دهد

صندلی های مخصوص

این صندلی ها برای کودکان نیز استفاده می شوند. طراحی این صندلی ها بگونه ای است که دارای کمربند می باشد و از افتادن سالمند بر روی زمین جلوگیری می کند. بنابراین فرد سالمند با قرارگیری بر روی صندلی می تواند به راحتی غذا بخورد و یا کارهای دیگر خود را انجام دهد. مزیت دیگر این صندلی این است که به صورت استاندارد طراحی شده است و از کمر درد جلوگیری می کند

اپلیکیشن های یادآور

همانطور که در بالا اشاره کردیم، فراموشی یکی از معضلات سالمندی می باشد. بسیاری از سالمندان باید داروهای خاصی را سر وقت مصرف کنند. فراموشی می تواند در مصرف این داروها تاثیر بگذارد و سلامت فرد را به خطر بیندازد. یک اپلیکیشن یادآور ساده که بر روی موبایل نصب می شود می تواند از این مشکلات جلوگیری کند. علاوه بر این، سایر وظایف محول شده به سالمند نیز می تواند بر روی این اپلیکیشن قرار گیرد و سر موقع با زنگ هشدار به او یادآوری کند.

وسایل کمک کننده

فرقی نمی کند که یک شخص مشکل بینایی دارد و یا توانایی های فیزیکی اش به مشکل خورده اند، یک کاردرمانگر می تواند با استفاده از وسایل کمکی به سالمندان کمک کند که به صورت مستقل زندگی کنند. برخی از این موارد در ادامه آورده شده اند.

ریل های حمام

این ریل ها بر روی زمین و بر روی دیواره حمام نصب می شوند. از آنجایی که محیط حمام لیز است، امکان سر خوردن فرد سالمند وجود دارد. بنابراین با وجود این ریل ها فرد می تواند با خیال راحت حمام کند و با کمک گرفتن از ریل ها خطر افتادن را کاهش دهد.

دستگیره هایی با قطر زیاد

به علت مشکلات جسمی، افراد سالمند در به دست گرفتن قاشق، چنگال، چاقو و چیزهایی که دسته ظریفی دارند به مشکل می خوردند. از این رو دسته های پلاستیکی با قطر زیاد طراحی شده اند تا استفاده از این وسایل برای سالمندان راحت تر باشد.

علاوه بر این ها، مسواک ها و شانه هایی با دسته ی بلند طراحی شده اند تا فرد به راحتی بتواند موهایش را شانه کند و خودش به تنهایی مسواک بزند.

زیر نشیمنی های طبی

زیر نشیمنی های طبی برای آن دسته از سالمندای استفاده می شود که به مدت طولانی رانندگی می کنند. با استفاده از این زیرنشیمنی ها حالت نشستن شخص استاندارد می شود و فشار کمتری بر کمر او وارد می شود.

واکرصندلی

این وسیله برای آن دسته از سالمندانی که توانایی راه رفتن ندارند ساخته شده است. با استفاده از این وسیله شخص سالمند می تواند در مسافت های کوتاه( بطور مثال قسمت های مختلف خانه) جا به جا شود.

اسکوترهای چهار چرخ

این اسکوترها همانند یک دوچرخه کوچک می باشند که یک صندلی بسیار راحت دارند. سرعت این اسکوتر ها پایین است و دارای سبد می باشند. برای مسافت های کوتاه( بطور مثال رفتن تا سوپرمارکت) گزینه مناسبی می باشند و شخص می تواند در محل زندگی اش جابه جا شود.

تخت های بیمارستانی

این تخت ها قیمت زیادی دارند ولی برای کسانی که می توانند آن ها را تهیه کنند بسیار مناسب است. این تخت ها به گونه ای هستند که در هر زاویه ای قابل تنظیم می باشند. علاوه بر این به علت داشتن چرخ می توان به راحتی آن ها را جا به جا کرد.

فعالیت های کاردرمانی برای سالمندان

بطور کلی کاردرمانی سه هدف را در اقدامات برای سالمندان در نظر دارد.

فعالیت های شخصی

این نوع از تراپی بر روی مهارت هایی که مربوط به زندگی روزمره شخص می شوند متمرکز است. آموزش راهکارهایی برای غذا خوردن، لباس پوشیدن و موارد این چنینی در این دسته از فعالیت ها قرار دارند.

فعالیت های آرامبخش

با استفاده از این نوع تراپی سعی می شود تا تنش، اضطراب و استرس در سالمندان کاهش پیدا کند. فعالیت هایی مانند مدیتیشن و تمرین تنفس عمیق در این دسته قرار دارند.

تقویت حافظه

از دست دادن حافظه یک عارضه خیلی شایع در روند سالمندی است. این موضوع می تواند استقلال سالمند را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین متخصصین کاردرمانی باید فکر ویژه ای برای آن بکنند. برخی از بازی ها و تمریناتی که توسط  کاردرمانگر طراحی می شوند بر روی مهارت های حافظه شخص تمرکز دارند.

نتیجه گیری

همانطور که گفتیم، تمامی فعالیت های کاردرمانی برای سالمندان در جهت افزایش کیفیت زندگی آن ها انجام می شوند. حفظ استقلال در سالمندان کلیدی ترین نکته است که علاوه بر تقویت قوای فیزیکی نیازمند تقویت حافظه آن ها نیز می باشد. با حفظ استقلال یک فرد سالمند می توان تا حد زیادی از افسردگی او جلوگیری کرد. باید در نظر داشته باشید که یادگیری در سنین بالا به کندی اتفاق می افتد و اگر پدر و مادر سالمندی دارید بهتر است هرچه زودتر به یک متخصص کاردرمانی مراجعه کنید.