گفتار و ارتباطات در اوتیسم

افراد مبتلا به اختلال طیف اوتیسم می توانند طیف وسیعی از اختلالات گفتاری و ارتباطاتی را تجربه کنند. برخی از آن ها ممکن است به هیچ وجه تکلم نداشته باشند. برخی دیگر گفتار محدودی دارند و همان گفتار محدود روان و قابل فهم است. با این حال دست و پنچه نرم کردن با چالش های زبانی و گفتاری از مهم ترین ویژگی های یک شخص اوتیسمی می باشد. در این مقاله قصد داریم توضیحی جامع درباره گفتار و ارتباطات در اوتیسم به شما ارائه دهیم.

زمانی که توانایی های ارتباطاتی و گفتار در یک فرد محدود باشد، برقراری ارتباط میان او و دیگران دچار مشکلاتی می شود. ممکن است ارتباط به سادگی برقرار شود ولی درک و فهم لازم ایجاد نشود.

برای ساده تر شدن تجویز درمان برای کودکان اوتیسمی، بسته به سطح گفتاری و ارتباطی ای که دارند برنامه های درمانی متفاوتی برای آن ها در نظر گرفته می شود.

این مقاله راه‌هایی را مورد بحث قرار می‌دهد که از طریق آن‌ها می‌توان به کودکان اوتیسمی کمک کرد تا در بیان احساسات و مشکلات خود دچار چالش کمتری بشوند و بتوانند ارتباط مناسب تری برقرار کنند.

گفتار و زبان در اوتیسم

ویژگی های رایج گفتار و زبان در کودکان اوتیستیک عبارتند از:

صدای بلند یا یکنواخت

برخی از کودکان اوتیسمی با صدای بلند صحبت می کنند یا آواز می خوانند یا ممکن است یکنواخت و روباتیک به نظر برسند. البته در مقابل این کودکان، دسته دیگری نیز وجود دارد که کاملا با تن صدای پایین صحبت می کنند و دوست ندارند صدایشان را از حدی بالاتر ببرند.

بی ربط صحبت کردن

یک نوع دیگر از اختلال ارتباطاتی در کودکان اوتیسم بی ربط صحبت کردن آن ها می باشد. این نوع کودکان به طور معمول شیفته چیز خاصی هستند و دائما درباره آن صحبت می کنند. در حالتی دیگر نیز ممکن است فیلمی دیده باشند و یا گفت و گویی را شنیده باشند و دیالوگ های آن را طوطی وار بیان کنند.

فقدان توانایی درک عامیانه

نگاه متفاوت به ارتباط و کلام از دیگر ویژگی های کودکان اوتیسمی می باشد. این کودکان زمانی که درباره موضوع خاصی صحبت می کنند، کلام آن ها به گونه ای است که انگار از یک زاویه دیگر به موضوع نگاه می کنند. به همین خاطر ممکن است ارتباط کلامی بین هم سن و سالانش برقرار شود ولی فهم و درک درستی از آن صحبت ها وجود نداشته باشد.

تکرار کلیشه ای

اغلب کودکان اوتیستیک یک عبارت را بارها و بارها تکرار می کنند. مثلاً از یک تا پنج به طور مکرر بشمارند یا سؤالاتی بپرسند که پاسخ آنها را قبلاً می دانند. این الگوی کلیشه ای به میزان متفاوت در میان کودکان اوتیسمی وجود دارد

اکولالیا

اکولالیا زمانی اتفاق می‌افتد که کودک آنچه را که کسی به تازگی گفته یا از او پرسیده است تکرار کند. و هر بار با تاکیید و وسواس بیشتری تکرار کنند. بنابراین آخرین چیزی را که شنیده باشد دوباره همان را تکرار می کند.

مشکلات ارتباطی

ارتباطات تنها به مهارت های کلامی خلاصه نمی شود و کلام تنها یکی از جنبه های تاثیرگذار ارتباط می باشد. زبان بدن، تماس چشمی، حالت بدن( پوستچر) و … همگی به یک فرد کمک می کنند تا منظور و مفهوم خود را راحت تر منتقل کند. از طرفی دیگر، به کار گیری این مهارت های ارتباطی باید به گونه ای باشد که برای دیگران قابل درک باشد. این موضوع دقیقا چیزی است که کودکان اوتیسمی در آن دچار مشکل می شوند. به زبان ساده تر، آن ها متوجه نمی شوند که این زبان بدن و یا مواردی غیر از کلام در ارتباط گیری چقدر موثر است. بنابراین نمی توانند از آن ها به درستی استفاده کنند.

به طور مثال ممکن است با یک کودک اوتیسمی درحال صحبت کردن باشید و او به طور ناگهانی به نقطه دیگری خیره شود. او درک درستی از رفتار خود ندارد ولی با این حال این رفتار در جامعه بی ادبانه تلقی می شود.

چرا کودکان اوتیسم دچار اختلال در ارتباط می شوند؟

رفتار کودکان اوتیسمی در زمینه ارتباطات ناشی از چند عامل می باشد که در ادامه به آن ها می پردازیم:

عدم درک حرکات فیزیکی

کودکان اوتیسمی در استفاده از زبان بدن دچار مشکل هستند. آنها فقط کلام را شیوه ارتباط موثر می دانند و نمی توانند از حالات چهره و یا مواردی مانند خندیدن یا گریه کردن منظور و مفهوم بیشتری را منتقل کنند.

ناتوانی در استفاده از نوع صحیح گفتار در زمان مناسب

استفاده از نوع مناسب گفتار مستلزم درک اصطلاحات، عامیانه، و توانایی تعدیل لحن، حجم و عروض (فراز و نشیب صدا) است. کودکان اوتیسمی نمی توانند نوع صحبت کردن خود را متناسب با شرایط تغییر دهند. به طور مثال ممکن است در مراسم عزاداری با صدای بلند صحبت کنند که این یک نوع بی احترامی محسوب می شود. یا ممکن است در یک سخرانی انگیزشی نتوانند بسته به نیاز تن صدای خود را تغییر دهند و آن فراز و نشیب را ایجاد کنند.

مشکل در برقراری تماس چشمی

عدم تماس چشمی وقتی که افراد اوتیستیک سعی در برقراری ارتباط دارند، ممکن است باعث عدم شکل گیری ارتباط موثر بشود.

موضوع دیگری که در کودکان اوتیسمی وجود دارد این است که آن ها نمی توانند خودشان را در جای دیگران قرار دهند. به همین خاطر در اغلب اوقات نسبت به درک کردن دیگران ناتوان هستند. این موضوع تحت عنوان نظریه ای به نام ” نظریه ذهن” بیان می شود.

پرداختن به مهارت های گفتاری و ارتباطی

بسیاری از افراد اوتیستیک با یادگیری قوانین و تکنیک هایی برای تعامل اجتماعی بهتر می توانند ارتباطات اجتماعی را بهبود بخشند. اکثر کودکان (و برخی از بزرگسالان) در برنامه های درمانی با هدف بهبود ارتباطات اجتماعی از طریق ترکیبی از گفتار درمانی و درمان مهارت های اجتماعی شرکت می کنند.

گفتار درمانی نه تنها بر تلفظ صحیح، بلکه بر لحن، گفتگوی فعال و دیگر جنبه های گفتار عمل گرایانه تمرکز دارد. درمان مهارت‌های اجتماعی ممکن است شامل تمرین‌های ایفای نقش و فعالیت‌های گروهی باشد که نیاز به تمرین همکاری، اشتراک ‌گذاری و مهارت‌های مرتبط دارد.

در حالت ایده آل، درمان باید در سال های پیش دبستانی، زمانی که رشد زبان رخ می دهد، شروع شود. به طور کلی، کودکان اوتیستیک به برنامه های بسیار ساختار یافته و تخصصی پاسخ خوبی می دهند. والدین و کسانی که در مراقبت از این کودکان دخیل هستند باید استراتژی های درمانی را با هم ادغام کنند تا بخشی از زندگی روزمره کودک شوند.

کودکان اوتیستیک با اختلالات شدید و نیازهای حمایتی بالا ممکن است هرگز مهارت های گفتار و زبان شفاهی را توسعه ندهند. سپس اهداف درمان شامل یادگیری برقراری ارتباط با استفاده از حرکات (مانند زبان اشاره) یا با استفاده از یک سیستم نمادین است که در آن از تصاویر برای انتقال افکار استفاده می شود.

جمع بندی

اختلالات گفتار و ارتباطات در اوتیسم از ویژگی های بارز این بیماری می باشد. البته این موضوع فرد به فرد متفاوت است. با این حال تمامی افرادی که دچار اوتیسم هستند، درجه ای از اختلالات ارتباطی را دارند. ریشه این اختلالات به طور کلی عدم درک درست آن ها از ماهیت ارتباط است. ممکن است آن ها از زاویه ای غیرمعمول به یک موضوع نگاه کنند و همین موضوع مانع ارتباط بشود. برقراری ارتباط چشمی، زبان بدن، درک طرف مقابل از مواردی می باشد که کودکان اوتیسم نمی توانند در آن ها عملکرد خوبی داشته باشند.

در بسیاری از مواقع و در بسیاری از افراد اگر این موضوع از سن پیش دبستانی پیگیری شود می توان با استفاده از روش های مختلف این مشکلات را به حداقل رساند. گفتاردرمانی و انجام دادن فعالیت های مختلف اجتماعی تا حد زیادی می توانند این علائم را کنترل کنند.