اختلال غذا خوردن در اوتیسم و نحوه درمان

تقریبا اکثر والدین با مشکلات ناشی از غذا خوردن فرزند خوردسالشان درگیر هستند. به طور معمول کودکان عادات غذایی خوبی ندارند و در غذا خوردن دچار مشکل می شوند.

این موضوع بسیار حائز اهمیت است، زیرا می تواند بر روی مواردی مانند رشد آن ها تاثیر بگذارد. اما شدت این موضوع در کودکانی با اختلال اوتیسم بسیار شدید تر است و والدین این کودکان با مسائل پیچیده تری سر و کار دارند. استفانی لی، روانشناس بالینی و متخصص امور کودکان اوتیسم در این زمینه فعالیت های مختلفی کرده است که مطالعه نتایج آن می تواند به والدین این کودکان کمک شایانی بکند. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید تا درباره اختلال غذا خوردن در اوتیسم و نحوه درمان این مشکل صحبت کنیم.

اختلال غذا خوردن در اوتیسم یکی از چالش ‌های رایج است که می ‌تواند بر سلامت جسمی و روانی آنها تأثیر بگذارد. این مشکلات ممکن است شامل حساسیت‌ های حسی نسبت به بافت، بو و طعم غذاها، محدودیت در انتخاب غذا و مقاومت شدید در برابر امتحان غذاهای جدید باشد.

چنین اختلالاتی معمولاً به دلیل ویژگی‌ های خاص اوتیسم مانند حساسیت ‌های حسی و رفتارهای تکراری به وجود می ‌آیند. با این حال، از طریق روش ‌های مختلف درمانی مانند رفتار درمانی، کاردرمانی و مشاوره تغذیه ‌ای می ‌توان به بهبود اختلال غذا خوردن در اوتیسم کمک کرد و تنوع غذایی و سلامت کلی فرد را ارتقا داد.

هدف از درمان اختلال غذا خوردن در کودکان اوتیسمی چیست؟

هدف کلی در درمان کودکانی که عادات غذایی سفت و سخت دارند، این است که در نهایت کودک بتواند طیفی از غذاهای سالم بخورد که با فرهنگ خانواده سازگار است و در عین حال تعارضات بین والدین و کودک را کاهش دهد. از آنجایی که مسئله رشد در سنین کودکی بسیار مهم می باشد، پیگیری عادات غذایی کودک از اهمیت بالایی برخوردار است و باید آن را جدی گرفت.

درک آنچه ممکن است در پس رفتارهای غذایی سفت و سخت کودک وجود داشته باشد، اولین قدم برای تغییر عادات غذایی او می باشد. بنابراین می توان به صورت مرحله به مرحله عادات غذایی کودک را تغییر داد.

مشکلات گوارشی در کودکان اوتیسمی

زمانی که یک کودک اوتیسمی دچار اختلالات غذایی می شود، اولین چیزی که والدین باید به آن توجه کنند، مشکلات جسمی و به خصوص مشکلات گوارشی می باشد. به همین خاطر قبل از هر اقدام دیگری باید با یک فوق تخصص گوارش مشورت کنند تا مطمئن شوند که فرزندشان مشکل گوارشی ندارد.

کودکان اوتیسمی نیز به اندازه سایر کودکان درگیر مشکلات گوارشی می شوند. تنها تفاوتی که وجود دارد این است که به طور معمول کودکان اوتیسم نمی توانند محل درد را به درستی مشخص کنند و یا اینکه در اکثر اوقات نمی توانند مشکل خود را به درستی بیان کنند. به همین خاطر والدین این کودکان باید بیشتر حواسشان را جمع کنند و به دنبال حل مشکلات این کودکان باشند. مشکلات گوارشی در کودکان علائم متفاوتی دارد که در ادامه توضیح داده ایم:

رفلاکس اسید که یک اختلال رایج است و در همه کودکان وجود دارد. نکته مهم این است که در کودکان اوتیسم، همزمانی گریه کردن، بی قرار شدن و موارد اینچنینی با برگشت اسید معده به سمت گلو همزمان است! یبوست مورد دیگری است که در کودکان اوتیسم بسیار مورد توجه است. زیرا به طور معمول این کودکان از رفتن به توالت اجتناب می کنند که خود باعث ایجاد یبوست می شود.

ازوفاژیت ائوزینوفیلیک بیماری دیگری است که در کودکان اوتیسم بسیار رایج می باشد. در این بیماری که به اختلال آلرژیک بلع نیز معروف است کودک احساس خفگی می کند. اغلب اوقات این بیماری با غذا خوردن تحریک می شود و باعث درد می شود. این درد باعث ایجاد مشکلات رفتاری در کودکان اوتیسم می شود.

مشکلات رفتاری در هنگام مصرف غذا

مشکلات رفتاری کودکان اوتیسم در هنگام مصرف غذا بسیار حائز اهمیت هستند. زیرا در اینجور مواقع اگر مطابق میل کودک نباشد، ممکن است او را به کلی از غذا خوردن زده کند.

مشکلات حسی در مورد غذا

کودکان در طیف اوتیسم اغلب اوقات تلاش می کنند غذاهایی را مصرف کنند که در دهانشان احساس خوبی دارد. برخی از آن ها غذاهای نرم یا خامه ای مانند ماست، سوپ یا بستنی را ترجیح می دهند. برخی دیگر غذای ترد مانند چیپس، هویج، خیار و موارد اینجوری را دوست دارند. در هر صورت هر نوع سلیقه ای می تواند محدودیت قابل توجهی را در مورد غذاهای مختلفی که بچه مایل به خوردن آن ها هستند ایجاد کند.

رشد ناقص عضلات دهان

کودکانی که تمایل زیادی به خوردن غذاهای نرم دارند و تقریبا فقط از غذاهای نرم تغذیه می کنند ممکن است فاقد رشد عضلانی لازم برای جویدن غذاهایی مانند گوشت و یا چیزهای سفت باشند. نکته مهم این است که به دلیل عضلات ضعیف فک و دهان، این بچه خیلی زودتر از غذا خوردن خسته می شوند و بدین ترتیب یک چرخه معیوب آغاز می شود.

دلایل اختلال غذا خوردن در اوتیسم

دلایل اختلال غذا خوردن در اوتیسم را می توان به شرح زیر نام برد:

• حساسیت‌ های حسی

افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به شدت به حس‌ هایی مانند طعم، بو، بافت و رنگ غذا حساسیت داشته باشند. این حساسیت ‌ها می ‌تواند باعث شود که آنها از برخی غذاها به دلیل بافت یا بوی غیرمطلوبشان اجتناب کنند. غذایی با بافت خاص یا بوی قوی ممکن است برای آنها آزاردهنده باشد، که این مسئله می‌تواند منجر به انتخاب‌های غذایی محدود و ثابت شود.

• علایق محدود و رفتارهای تکراری

افراد با اوتیسم معمولاً تمایل به تکرار رفتارها یا علاقه به موضوعات خاص دارند. این ویژگی‌ ها می ‌تواند به انتخاب‌ های غذایی بسیار محدود منجر شود. فرد ممکن است تنها به یک نوع غذا یا یک گروه خاص از غذاها علاقه داشته باشد و از امتحان غذاهای جدید یا تغییرات در رژیم غذایی خود اجتناب کند، زیرا این تغییرات می ‌تواند احساس امنیت و راحتی او را مختل کند.

• مشکلات حسی دهانی

مشکلات در مهارت ‌های حرکتی دهان، مانند مشکل در جویدن یا بلعیدن غذا، نیز می ‌تواند بر اختلالات غذا خوردن تأثیر بگذارد. این مشکلات ممکن است باعث شود که فرد غذاهای نرم یا مایع را نسبت به غذاهای سفت ‌تر و سخت ‌تر ترجیح دهد. عدم توانایی در مدیریت بافت ‌های مختلف غذا می ‌تواند موجب کاهش تنوع غذایی و افزایش حساسیت به نوع خاصی از غذاها شود.

• اضطراب و استرس

تغییرات در محیط یا غذاها می ‌تواند باعث ایجاد اضطراب در افراد مبتلا به اوتیسم شود. این اضطراب می ‌تواند منجر به اجتناب از غذاهای جدید یا تغییرات در عادات غذایی شود. تغییر در نوع یا نحوه تهیه غذا ممکن است به احساس نگرانی و عدم راحتی منجر شود، که این امر می ‌تواند میل به خوردن را کاهش دهد و به رفتارهای غذایی محدود و ثابت منجر شود.

• مشکلات گوارشی

مشکلات گوارشی مانند یبوست، رفلاکس معده یا حساسیت ‌های غذایی می ‌تواند بر رفتار غذایی تأثیر بگذارد. افرادی که با این مشکلات مواجه هستند ممکن است به صورت ناخودآگاه از غذاهایی که باعث تشدید علائم آنها می‌ شود اجتناب کنند. این مشکلات گوارشی می ‌تواند منجر به انتخاب‌ های غذایی محدود و عدم تمایل به امتحان غذاهای جدید شود.

• مشکلات ارتباطی

افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است نتوانند به طور مؤثر احساسات و نیازهای خود را در مورد غذا بیان کنند. این ناتوانی در ارتباط می ‌تواند مشکلاتی در تشخیص گرسنگی یا سیری ایجاد کند و به عدم توانایی در بیان نیازهای غذایی منجر شود. این مسئله می ‌تواند باعث شود که فرد به طور غیرمستقیم از غذاهای خاصی اجتناب کند یا تغذیه مناسب نداشته باشد.

• حساسیت به روتین و نظم

افراد با اوتیسم معمولاً به ثبات و روتین علاقه دارند و تغییرات در این روتین می‌ تواند باعث اضطراب و ناراحتی شود. این علاقه به نظم می ‌تواند منجر به رفتارهای غذایی ثابت و محدود شود، به طوری که فرد تنها غذاهایی را می‌ پذیرد که در روتین غذایی ‌اش جا دارند و از تغییرات در الگوی غذایی خود اجتناب می‌ کند.

• الگوهای یادگیری و رفتار خانواده

رفتارهای غذایی خانواده و الگوهای یادگیری اولیه می‌ توانند نقش مهمی در ایجاد و تقویت اختلالات تغذیه ‌ای داشته باشند. اگر محیط غذایی خانواده ناپایدار یا نامنظم باشد، فرد مبتلا به اوتیسم ممکن است تحت تأثیر این محیط قرار گیرد و عادات غذایی محدودی پیدا کند. این الگوها می‌ توانند به ناتوانی در ایجاد عادات غذایی سالم و متنوع منجر شوند.

تشدید شدن عادت بد غذایی در کودکان اوتیسم

اغلب والدینی که کودکان اوتیسمی دارند به طور همزمان به روی تعداد زیادی از نیازهای او تمرکز می کنند. آن ها می خواهند مشکلات گفتاری، توالت رفتن، رفتار او در مدرسه و موارد دیگر را به طور همزمان حل کنند. بنابراین از غذا خوردن کودک غافل می شوند.

تصور آن ها بر این است که اگر فرزند اوتیسمی من ۱۰ نوع غذای متفاوت را استفاده می کند که مفید هستند، دیگر نیازی نیست که به دنبال توسعه عادات غذایی او باشم. با اینکه طبق نظر روانشناسان، موضوع تغذیه بسیار مهم است و باید در اولویت قرار گیرد. زیرا هرچقدر که عادت های ناسالم غذایی طولانی تر شوند، حل کردن موفقیت آمیز این مشکلات نیز سخت تر خواهد شد. زیرا این رفتارها ریشه ای تر خواهند شد. البته این بدان معنا نیست که قابل حل نیستند، بلکه فقط باید زمان بیشتری صرف شود.

تکنیک هایی برای مقابله با مشکلات غذا خوردن کودکان اوتیسم

تکنیک های رسیدگی به مسائل رفتاری مختلف در زمان صرف غذا مشابه هستند، اما باید به مراحل قابل کنترل تنظیم شوند. در ادامه برخی از نکاتی که می تواند به والدین کودکان اوتیسم کمک شایانی بکند آورده شده است:

۱) اولویت بندی

اغلب والدین سعی می کنند همه رفتارهای هنگام غذا خوردن را به یکباره حل کنند. این یک اشتباه است و فقط منجر به بدتر شدن عادات کودک می شود. باید در ابتدا اهداف را اولویت بندی کرد.

• آیا می خواهند تعداد غذاهایی که فرزندشان می خورد بیشتر شود؟
• مقدار غذایی که می خورد؟
• نحوه نشستنش پشت میز غذا؟
• و …

بنابراین در ابتدا باید اهداف آن ها مشخص شود.

۲) از موارد کوچک شروع کنید

مهم نیست که چه هدفی دارید، مهم این است که از قدم های کوچک شروع کنید. به عنوان مثال زمانی که می خواهید غذای جدیدی به فرزند اوتیسمی خود بدهید، از مقادیر بسیار کوچک شروع کنید. حتی گاهی اوقات شاید لازم باشد غذایی که به کودک می دهید به اندازه یک بند انگشت باشد.

۳) به کودکتان فشار نیاورید

قبل از اقدام در هر زمینه ای باید هدف گذاری کنید. به طور مثال اگر هدف شما این است که کودکتان ۱۰ دقیقه پشت میز غذا بنشیند نیازی نیست که به او فشار بیاورید و مجبور کنید او را ده دقیقه دیگر نیز بنشیند. کودکان اوتیسمی برخلاف سایر کودکان آستانه تحمل بسیار پایینی دارند و ممکن است با فشارهای بی دلیل والدین، از هدف اصلی دور شویم.

۴) هدف خود را دقیق مشخص کنید

همه کودکان اوتیسم در یک سطح قرار ندارند و ممکن است بسیار متفاوت باشند. بنابراین هدف گذاری شما برای فرزندتان باید کاملا براساس نیازهای او و جایگاهی که در حال حاضر دارد باشد. به همین خاطر باید اهدافی که برای فرزندتان می خواهید کاملا مشخص باشند. سعی کنید انتظاراتتان را برای کودکتان کاملا مشخص کنید. به طور مثال اگر هدف شما این است که کودکتان ۱۰ دقیقه پشت میز بنشیند، بهتر است یک تایمر جلوی چشم او بگذارید تا بداند که چه موقع این تایم تمام می شود.

۵) تشویقش کنید

یکی از تکنیک های موثر در پیشرفت کودکان اوتیسم، تشویق کردن آن ها می باشد. تشویق کودکان اوتیسم می تواند تاثیر بسزایی در پیشرفت مهارت های مختلف آن ها داشته باشد. اگر غذای جدیدی را امتحان می کند، او را تشویق کنید و به او بگویید که خوشحال هستید که این غذا را خورده است.

۶) صبور باشید

به خاطر داشته باشید که بیشتر بچه ها و حتی بزرگسالان نیز در مواجهه با چیزهای جدید یک گارد مخصوصی دارند. بنابراین ممکن است در اوایل رغبت زیادی به غذای جدید نداشته باشد. شما باید صبورانه پیگیر باشید و مداوم او را تشویق کنید. فقط به این دلیل که بچه ها یک بار می گویند چیزی را دوست ندارند، به این معنا نیست که برای همیشه دوست نخواهند داشت. بنابراین ممکن است در آینده نظرشان تغییر کند.

۷) برخورد درست با عصبانیت

انتظار نداشته باشید که فرزندتان رفتارهای طولانی مدت خود را در زمینه غذا بدون جر و بحث و کلنجار تغییر دهد. مقدار مشخصی از مقاومت، پرخاشگری و یا رفتارهای مخرب برای همه کودکان قابل انتظار است. اما این بدان معنا نیست که شما راه را اشتباه می روید. کمی که صبر داشته باشید پیشرفت را مشاهده خواهید کرد.

روش ‌های درمان اختلال غذا خوردن در اوتیسم

درمان اختلالات غذا خوردن در افراد مبتلا به اوتیسم نیازمند رویکردی چندوجهی است که به نیازها و ویژگی ‌های خاص هر فرد توجه کند. در ادامه، به برخی از روش ‌های مؤثر برای مدیریت و درمان این اختلالات پرداخته شده است:

رفتار درمانی

تحلیل رفتار کاربردی یکی از روش ‌های موثر برای درمان اختلالات غذا خوردن است. این روش شامل تحلیل و تغییر رفتارها به منظور تقویت رفتارهای مثبت و کاهش رفتارهای منفی است. در زمینه تغذیه، ABA  می ‌تواند به تدریج غذاهای جدید را معرفی کند، با استفاده از تشویق و پاداش برای امتحان کردن غذاهای جدید و کاهش ترس یا اجتناب از غذاهای جدید کمک کند.

کار درمانی و ادغام حسی

کاردرمانی به افراد کمک می ‌کند تا حساسیت ‌های حسی خود را مدیریت کنند و با تجربه انواع مختلف بافت‌ ها، طعم ‌ها و بوها راحت‌تر کنار بیایند. این کار ممکن است شامل استفاده از تکنیک ‌های خاصی برای معرفی تدریجی غذاهای جدید و کاهش حساسیت به بافت ‌های مختلف غذا باشد. کاردرمانگران همچنین می ‌توانند به بهبود مهارت‌ های حرکتی دهان و جویدن کمک کنند.

مشاوره تغذیه ‌ای

همکاری با یک متخصص تغذیه که با نیازهای خاص افراد مبتلا به اوتیسم آشنا باشد، می ‌تواند به ایجاد یک رژیم غذایی متعادل و مناسب کمک کند. متخصصین تغذیه می‌توانند راهکارهایی برای افزایش تنوع غذایی، رفع کمبودهای تغذیه ‌ای و تنظیم رژیم غذایی با توجه به نیازهای ویژه فرد ارائه دهند.

سخن پایانی

با درک عمیق از چالش ‌ها و توجه به رویکردهای حمایتی و درمانی مناسب، می ‌توان به ایجاد تغییرات مثبت و پایدار در عادات غذایی و سلامت کلی افراد مبتلا به اوتیسم کمک کرد. این تغییرات نه تنها به بهبود تغذیه بلکه به افزایش اعتماد به نفس و راحتی فرد در مواجهه با وضعیت‌ های مختلف کمک می‌ کند.

سوالات متداول

1. چه علائمی نشان‌ دهنده اختلال غذا خوردن در فرد مبتلا به اوتیسم است؟ علائم شامل انتخاب ‌های غذایی محدود، حساسیت به بافت، بو یا طعم غذا و عدم تمایل به امتحان غذاهای جدید است.
2. آیا اختلالات غذا خوردن در اوتیسم شایع است؟ بله، اختلالات غذا خوردن یکی از چالش ‌های رایج در اوتیسم است.
3. چگونه می ‌توان حساسیت‌ های حسی به غذا را مدیریت کرد؟ با استفاده از کاردرمانی و معرفی تدریجی غذاهای جدید می ‌توان حساسیت ‌ها را کاهش داد.